Ayşe Acar Cumhuriyet Pazar – 13.10.2024 Aklın kıt olması veya akıldan uzak olmak çağdaş dünyada eksiklik olarak görülebilir. Oysa budalalık gerçekliğe çıplak biçimde tanıklık etmek olarak da görülebilir. Yaygın görüşe göre budalalık aklın düşük bir seviyesi olarak kabul edilir. Kıt akıllı olmak bir taraftan gündelik yaşam becerisine ilişkin bir [...]
Ayşe Acar Cumhuriyet Pazar – 29.09.2024 Antik çağların gizemli çalışmaları günümüzde hâlâ merak uyandırıyor. Baz elementleri altına dönüştürmek mümkün müdür? Çağdaş dünyanın rahatlıkla “Hayır!” yanıtını vereceği bir sorudur bu. Peki simyacılar kalay, gümüş, kurşun ve cıvadan altın yapabileceklerini mi zannediyorlardı? Simyacılar hakkında Artephius şöyle diyor: “Her kim simyacı filozofların [...]
Ayşe Acar Cumhuriyet Pazar – 15.09.2024 Yüzyıllar öncesinden günümüze hatta yapay zekâ çalışmalarına ışık tutan büyük Türk filozofu Farabi’nin bilincinde bir yolculuğa ne dersiniz? Farabi’nin yaşamı boyunca 117 eser kaleme aldığı söylenir. Bu eserlerden yalnızca 25’i günümüze ulaşmıştır. Bilimleri tasnif ediş biçimi Avrupalı bilim insanları tarafından da kabul edilmiştir. [...]
Ayşe Acar Cumhuriyet Pazar – 01.09.2024 Bugün 1 Eylül yani Dünya Barış Günü. Peki gezegenimize kalıcı barış hiç gelmeyecek mi? “Oyunu sever bütün çocuklar birdirbir, uzun eşek, körebe bu yüzden anlamı aynıdır, değişmez oyun sözcüğünün halkların dilinde (Oyun koyun çocukların adını)” Gazeteci, şair Refik Durbaş’ın “Barış koyun çocukların adını” [...]
Ayşe Acar Cumhuriyet Pazar – 18.08.2024 Hacı Bektaş Veli’yi anma etkinlikleri bu hafta 61. kez yapılıyor. Bu satırlar da Hünkâr’ı duyan kulakların çoğalması dileğiyle yazıldı. “Hararet nardadır sacda değildir, keramet baştadır tacda değildir, her ne ararsan kendinde ara Kudüs’te, Mekke’de, Hac’da değildir.” Hünkâr Hacı Bektaş Veli’nin bir sözüdür bu. [...]
Ayşe Acar Cumhuriyet Pazar – 04.08.2024 Socrates belki de antik Yunan’ın en çirkin insanıydı ama onun içinde başka bir insan vardı. Platon’un ailesi Atina’nın en önde gelen aristokrat ailelerindendir. Babası, kentin son kralı olan Kadros’un soyundan gelirken annesi kentin ilk yasa koyucusu olan Solon’un torunlarındandır. Platon, antik Yunan denildiğinde [...]
Ayşe Acar Cumhuriyet Pazar – 21.07.2024 Felsefeyi bilimin hizmetçisi gibi görmek ve bilimi teknolojiye indirgeyip teknolojideki ilerlemeden kendimize pay çıkarmak, içinde bulunduğumuz düşünsel düzeyi görmemize engel oluyor. İhvan-ı Safa veya Safa Kardeşleri (Musahipler), 10. yüzyılda Basra’da ortaya çıkan bir topluluktur. Temsilcilerinin kim olduğu hâlâ tam olarak bilinmemektedir. Bireysel ayak [...]
Ayşe Acar Cumhuriyet Pazar – 07.07.2024 Yapay zekânın düşünce dünyasında insan aklının yerini alıp alamayacağını, kendisi aracılığıyla felsefe tarihinin önemli düşünürlerine sordum. Yapay zekânın insanların yapıp ettiği işlerin büyük bir bölümünü devralacağı aşikâr. Mekanik ve rasyonel işler dışında edebiyata, şiire, sanatın her dalına yönlendirildiklerini de biliyoruz. Jean Baudrillard’ın deyimiyle [...]
Ayşe Acar Cumhuriyet Pazar – 23.06.2024 Kuzey İtalya’da bir gölde kayık üzerinde üç kişi vardır; ilk kadın psikanalistlerden Lou Salome ve iki filozof, Paul Ree ile yakın arkadaşı Nietzsche. Lou birdenbire ayağa kalkıp elbiseleriyle kendini suya bırakır. Gözlerindeki ışıltı saçlarına değmekte, gülüşü nehrin üzerinde duran güneşe karışmaktadır. Nietzsche, Ree’ [...]
Ayşe Acar Cumhuriyet Pazar – 09.06.2024 Kendi olma iddiası içindeki çağdaş insan sonsuz seçeneklerle dolu bir katalog içinden kendisine sunulan kimlikleri seçtiğini unutmamalı. “Ben kimim?” Bu soruya çağdaş öncesi dönemde toplumsal roller ve kurumlar yanıt verir. Çağdaş zamanlara geldiğimizde bu soru bireylerin tek tek yanıtlaması gereken bir sorumluluğa dönüşür. [...]
